บทที่
1
ความหมาย
1.หลักสูตร
คำว่า “หลักสูตร” หรือในภาษาอังกฤษใช้คำว่า “
Curriculum ” ได้มีนักวิชาการทางการศึกษาได้ให้คำนิยามหรือความหมายของหลักสูตรไว้หลายทัศนะดังนี้
ราชบัณฑิตยสถาน (2546 : 1272) กล่าวว่า หลักสูตร
หมายถึงประมวลวิชาและกิจกรรมต่างๆที่กำหนดไว้ในสถานศึกษา
เพื่อวัตถุประสงค์อย่างใดอย่างหนึ่ง
ส่วน เกล็น แฮนส์ (Glen Hass,
1980 อ้างถึงใน ธำรง บัวศรี, 2542 :
4)กล่าวว่า หลักสูตรหมายถึงมวลประสบการณ์ที่ผู้เรียนได้รับจากโปรแกรมการศึกษา
ซึ่งจัดขึ้นเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้
โดยอาศัยกรอบของทฤษฎีและการวิจัยในอดีตและปัจจุบันเป็นพื้นฐาน
สำหรับ ธำรง บัวศรี (2542 : 7) ให้ความหมายว่า
หลักสูตร คือ แผนซึ่งได้ออกแบบจัดทำขึ้นเพื่อแสดงถึงจุดหมายการจัดเนื้อหา
กิจกรรมและมวลประสบการณ์ ในแต่ละโปรแกรมการศึกษา
เพื่อผู้เรียนมีพัฒนาการในด้านต่างๆตามจุดหมายที่ได้กำหนดไว้
นอกจากนั้น ปรียาพร วงศ์อนุตรโรจน์ (2543 :
25) ได้กล่าวถึงความหมายของหลักสูตรไว้ 3 ประการคือ
1. หลักสูตรเป็นศาสตร์ที่มีทฤษฎี
หลักการและการนำไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนที่มุ่งหมายไว้
2. หลักสูตรเป็นระบบในการจัดการศึกษาโดยมีปัจจัยนำเข้า(Input) ได้แก่ครูนักเรียน วัสดุอุปกรณ์ อาคารสถานที่ กระบวนการ(Process)ผลผลิต(Output)ได้แก่ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนความสำเร็จทางการศึกษา
เป็นต้น
3. หลักสูตรเป็นแผนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน
ที่มุ่งประสงค์จะอบรมฝึกฝนผู้เรียนให้เป็นไปตามเป้าหมายที่ต้องการ
บ๊อบบิท (Bobbitt, 1981 อ้างถึงในบรรพต
สุวรรณประเสริฐ, 2544 : 14)กล่าวว่า
หลักสูตร คือ
รายการของสิ่งต่างๆซึ่งผู้เรียนและเยาวชนจะต้องทำและประสบโดยการพัฒนาความสามารถเพื่อจะทำสิ่งต่างๆให้ดีและเหมาะสมสำหรับการดำรงชีวิตในวัยผู้ใหญ่
ธีระ รุญเจริญ (2550 : 280 ) ได้ให้จำกัดความของคำว่าหลักสูตรดังนี้
1. หลักสูตร หมายถึง
ประสบการณ์ทั้งหมดที่จัดให้นักเรียนโดยการควบคุมแนะนำของสถานศึกษาอันเป็นเครื่องมือที่ช่วยบรรลุวัตถุประสงค์
หรือความคาดหวังทางการศึกษาที่ตั้งไว้
2. หลักสูตร เป็นสื่อในการสอนที่โรงเรียนเปิดโอกาสให้นักเรียนได้รับประสบการณ์ในการเรียนรู้เพื่อบรรลุเป้าหมายหรือวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้
ชุมศักดิ์ อินทร์รักษ์ (2551 :
47 ) ได้กล่าวสรุปว่า
หลักสูตรเป็นเนื้อหาสาระสำคัญและกิจกรรมต่างๆ ที่สนองวัตถุประสงค์
เพื่อให้ผู้เรียนได้เกิดการเรียนรู้และเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมไปตามที่พึงประสงค์
จากความหมายของหลักสูตร ตามทัศนะของนักวิชาการทางการศึกษา
สรุปได้ว่าหลักสูตร หมายถึง มวลประสบการณ์ ที่เป็นเนื้อหา สาระสำคัญ กิจกรรมต่างๆ
ที่ออกแบบขึ้นโดยมีจุดมุ่งหมาย ให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้
พัฒนาตนเองเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมตามคุณลักษณะที่พึงประสงค์
และใช้ชีวิตอยู่ในสังคมอย่างปกติสุข
2.เจริญงอกงาม
[V] grow, See also: thrive, flourish, Syn. เติบโต, งอกงาม, เจริญเติบโต, Example: เขาทำให้พืชพรรณในชุมชนเจริญงอกงามอย่างน่าอัศจรรย์
ทั้งที่ปลูกในดินทราย
3. การพัฒนา
การพัฒนา
เป็นแนวคิดที่มีรากฐานมาจากความสนใจ
ซึ่งเกิดขึ้นจากการสังเกตปรากฏการณ์การเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคมและวัฒนธรรม
ซึ่งอธิบายไว้อย่างชัดเจนว่าสังคมและวัฒนธรรมของมนุษยชาติมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาด้วยสาเหตุต่าง
ๆ หลายประการดังต่อไปนี้ คือ
1.
การเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมทางกายภาพ (Physical
Environment)
2.
การเปลี่ยนแปลงทางด้านประชากร (Population
Change)
3.
การอยู่โดดเดี่ยวและการติดต่อกัน (Isolation
and Contact)
4.
โครงสร้างทางสังคมและวัฒนธรรม (Social
and Cultural Structure)
5.
ระดับของความรู้และเทคโนโลยี (Knowledge
and Technology)
6.
ปัจจัยที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างอื่น
เช่น การเล็งเห็นความจำเป็นในการเปลี่ยนแปลง หรือนโยบายของผู้นำประเทศ
จากปรากฏการณ์ทางสังคมที่ผ่านมา
เราจะพบว่า
การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมเป็นเรื่องตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นโดยไม่อาจหลีกเลี่ยงได้
การพิจารณาเรื่องการเปลี่ยนแปลงจึงต้องทำความเข้าใจทั้งในด้านทิศทางของการเปลี่ยนแปลง
(Direction) ขนาดของการเปลี่ยนแปลง (Magnitude) ระยะเวลาที่เกิดการเปลี่ยนแปลง (Time) สาเหตุที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือต่อต้านการเปลี่ยนแปลง
(Change & Resistance to Change)
สิ่งที่จะต้องทำความเข้าใจในเบื้องต้น
คือ ความหมายของการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมนั้น
กินความครอบคลุมไปถึงการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ก้าวหน้าหรือถดถอยก็ได้ แต่ที่เป็นพื้นฐานแนวคิดที่สำคัญของการพัฒนา
ก็คือ ทิศทางของการเปลี่ยนแปลง (Direction for Change) ในลักษณะที่ก้าวหน้าหรือการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นเท่านั้น
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น